Auteur: edwin

Een tijdelijk vuurwerkverbod moet er dit jaar voor zorgen dat de werkdruk op ziekenhuizen en zorgverleners niet nog meer zal toenemen. Fop- en schertsvuurwerk is het enige wat dit jaar wél mag.

Tjeerd de Faber, Oogarts Het Oogziekenhuis Rotterdam: JA

Waarom moet er permanent een algeheel vuurwerkverbod komen?

“Ik ben al dertig jaar oogarts. De komende jaarwisseling zal mijn 23e nieuwjaarsdienst worden. Wat ik aan me voorbij heb zien komen in die nieuwjaarsdiensten, is elke keer een bevestiging dat we hiermee moeten stoppen. Je moet leken geen explosieven in handen geven. Puur op medische gronden, denk ik dat dit niet de bedoeling van een feestje kan zijn. Laten we vuurwerk gewoon overlaten aan professionals.”

Werkt zo’n algeheel vuurwerkverbod niet averechts?

“Internationaal zijn er een aantal landen die deze transitie doorgemaakt hebben. Een mooi voorbeeld is dat van Noord-Ierland, die een tijdelijk verbod invoerde in verband met de IRA. Door de aanslagen van de IRA in combinatie met vuurwerk, dacht men continu dat er weer een bomaanslag was. Enkele jaren nadat de IRA vrede getekend had, mocht er weer consumentenvuurwerk komen. Niet veel later kwamen de vuurwerkongevallen weer. Dit is een perfect empirisch bewijs. Er is een causaal verband tussen leken vuurwerk in handen geven en het optreden van letsels.

“De vuurwerkbranche haalt maar al te graag het argument aan, dat mensen door een verbod illegaal vuurwerk gaan kopen en dat juist door illegaal vuurwerk mensen letsels oplopen. Dat laatste is dus pertinent niet waar. In de oogheelkunde is ongeveer 70% van de letsels door legaal vuurwerk en 5% door illegaal vuurwerk. Die overige 25% is onzeker want daarvan weten we de aard van het vuurwerk niet. Daar komt nog bij dat ongeveer de helft van vuurwerk slachtoffers omstanders zijn. Dat is hét politieke argument dat duidelijk maakt dat we hiermee moeten stoppen.”

Waar moet men zijn heil zoeken tijdens oud en nieuw als het afsteken van vuurwerk niet meer mogelijk is? Wat zijn de alternatieven?

“Dat er centraal vuurwerk afgestoken wordt. In Frankrijk tijdens quatorze juillet wordt er geen consumenten vuurwerk afgestoken, maar de bewoners leggen geld bij elkaar en iemand die er verstand van heeft zorgt voor een prachtige vuurwerkshow. Dat is prachtig om te zien én je hebt geen gewonden. Dat is wat mij betreft de juiste oplossing.”

Bron: HP de tijd

Datum: 24 december 2020

Van beschadigde ogen tot geamputeerde vingers: artsen maken iedere jaarwisseling het nodige letsel mee. Om de ziekenhuizen te ontlasten, geldt er dit jaar een verbod op het verkopen en afsteken van vuurwerk. Hoe kijken artsen tegen het vuurwerkverbod aan? We spreken oogarts Tjeerd de Faber, plastisch chirurg Christianne van Nieuwenhoven, en Birgitte Blatter hoofd Monitoring en Onderzoek bij VeiligheidNL.

Komende jaarwisseling draait oogarts Tjeerd de Faber zijn 23e nieuwjaarsdienst. Hoe zo’n nacht eruitziet in Het Oogziekenhuis in Rotterdam? “Om 00.15 uur komen de eerste ambulances binnen”, vertelt Tjeerd. “We hebben hier een eigen eerste hulp voor spoedgevallen. Vervolgens is het spoelen, spoelen, spoelen. Hoe sneller we een oog kunnen spoelen, hoe beter.” Hij opereert zelden middenin de nacht, omdat veel patiënten eerst nuchter moeten worden. “Ze komen soms brakend binnen, met een half verbrand gezicht en openliggend oog. Ook familieleden zijn in paniek.” Hij wacht tot 8 uur ’s ochtends met de triage, de rest van de dag vinden de operaties plaats. Als er meer aan de hand is, zoals intern letsel, handletsel of zelfs een coma, gaan patiënten eerst naar een academisch ziekenhuis. “Een leven redden gaat natuurlijk voor een oog redden.”

Ernst van letsel neemt toe

In de loop der jaren heeft Tjeerd flink wat oogletsel gezien. Barsten en scheuren in het oog, bloedingen, chemicaliën die het weefsel in een oog opeten. Sinds 2008 houdt het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) het aantal oogletsels bij. Vorig jaar raakten 168 mensen tijdens de jaarwisseling gewond aan één of beide ogen. De helft daarvan was omstander.  Zo’n 75 procent raakte gewond door legaal vuurwerk. Tjeerd: “Twee derde van de slachtoffers heeft geen blijvend letsel, gelukkig. Maar ieder jaar raken tientallen mensen blind. En soms moeten we een oog volledig verwijderen.” In 2015 werden romeinse kaarsen en babyvuurpijlen al verboden. Sindsdien ziet Tjeerd minder jonge kinderen in het ziekenhuis. Wat hij verder merkt: tussen 2008 en 2017 nam het aantal slachtoffers af, maar de laatste jaren neemt het weer toe. Ook de ernst van het letsel is zwaarder. “Dat komt doordat vuurwerk steeds zwaarder wordt.” 

Petitie tegen consumentenvuurwerk

De oogarts pleit al jaren voor een vuurwerkverbod. In 2015 richtte hij met een aantal andere zorgverleners het Vuurwerkmanifest op. Inmiddels hebben al meer dan 650.000 particulieren deze petitie ondertekend. Want naast medisch letsel veroorzaakt vuurwerk materiële schade aan gebouwen, slechte luchtkwaliteit, milieuvervuiling en stress bij dieren, zo staat op de site geschreven.  Dit jaar kwam dat vuurwerkverbod er dan echt. Al was de reden onverwacht. “Met het coronavirus zijn we absoluut niet blij”, zegt hij direct. “Maar het is wel handig dat we nu zien wat er gebeurt met het letsel als je vuurwerk een jaarwisseling overslaat. Het is een uniek medisch experiment.” Op internationaal gebied heeft hij wel aanwijzingen dat een verbod werkt. Zo geldt er in Ierland al een verbod op consumentenvuurwerk. Vuurwerkletsel komt maar weinig voor.

Geen daling van vuurwerkslachtoffers

VeiligheidNL, het kenniscentrum voor letselpreventie, houdt het aantal vuurwerkslachtoffers in Nederland al jaren bij. Zo meldden vorig jaar 385 slachtoffers zich op de spoedeisende hulp (SEH) van ziekenhuizen. Daarnaast kwamen zo’n 900 vuurwerkslachtoffers binnen op huisartsenposten. De mensen die rechtstreeks naar oogpoliklinieken gaan, worden niet meegenomen in deze cijfers.  Van een daling in het aantal slachtoffers is de laatste jaren nog geen sprake, volgens Birgitte Blatter van VeiligheidNL. “Ook al leek dit tot een paar jaar terug wel zo op basis van SEH-bezoeken. Maar op huisartsenposten worden ook steeds meer slachtoffers behandeld.” Wat haar daarnaast zorgen baart: nog steeds is de helft van het aantal slachtoffers omstander. “We horen schrijnende verhalen. Vuurwerk dat in de kinderwagen van een baby terechtkomt. Vreselijk.” “Er zijn ieder jaar veel brandwonden en oogletsel”, vervolgt Birgitte. “Driekwart van al dat letsel komt door legaal vuurwerk.” Vingeramputaties komen meestal wel door illegaal vuurwerk. Daarnaast kan de smog van vuurwerk ademhalingsproblemen veroorzaken. 

Handletsel bij kinderen

Christianne van Nieuwenhoven ziet vooral veel handletsel. Ze is plastisch chirurg in het Erasmus MC en gespecialiseerd in kinderhanden. “Wij zien slachtoffers vaak al op de spoedeisende hulp. Bijna altijd gaat het om jongens tussen de 12 en 18. Het letsel gaat van blaren tot hele handen die eraf geknald zijn. Doordat het vuurwerk te lang is vastgehouden.” Goede pijnstilling is op zo’n moment de eerste stap. Dat wordt in de ambulance al gegeven. Vervolgens neemt een plastisch chirurg het over. “Meestal voeren verdriet en schuldgevoelens de boventoon als mensen binnenkomen”, vertelt Christianne. “De paniek is al wat weggezakt doordat iemand in de ambulance al met de kinderen gesproken heeft.” 

Gevolgen onderschat

Het behandelen van handletsel kan een lang traject zijn. Christianne: “Ik probeer zoveel mogelijk te redden, zo functioneel mogelijk. En ik denk ook vast na over wat er morgen of over één jaar moet gebeuren.” Als voorbeeld noemt ze een afgescheurde duim, waarvan ze de spieren vasthecht. Zodat ze die later kan terugvinden, als ze bijvoorbeeld een teen in een duim transformeert. “De gevolgen van vuurwerkletsel worden nog steeds onderschat”, vindt de plastisch chirurg. “Sommige vuurwerkslachtoffers moeten leven met blijvende arbeidsongeschiktheid en chronische pijn.” Welk vuurwerk verantwoordelijk is voor zulk zwaar letsel? “Vaak is het zelf gefabriceerd, of illegaal knalvuurwerk als cobra’s of astronauten. Maar ook met vuurwerk dat onschuldig lijkt, kan het flink misgaan.”

Groot voorstander

Christianne is een groot voorstander van het vuurwerkverbod. “Dat kan bijna niet anders met het leed dat ik zie. De eerste periode dat ik hier werkte, werd ik al zenuwachtig bij het horen van één knal. Ik had meteen het beeld van een uit elkaar geknalde hand voor me.”  Nog steeds vindt ze het vreselijk om kinderen met vuurwerk te zien spelen. “Dan doen ze oorlogje en denk ik: wat doen jullie jezelf aan? Het is zo onnodig.” Georganiseerd siervuurwerk kan ze nog wel waarderen, maar consumentenvuurwerk mag wat haar betreft ook na deze jaarwisseling verboden blijven. “Het zorgt voor zoveel slachtoffers. En de maatschappelijke kosten stapelen zich op.”

Verschuiving illegaal vuurwerk?

VeiligheidNL vindt het ook belangrijk dat ongevallen en letsel tegengegaan worden. Dat betekent niet per definitie dat het kenniscentrum voor een vuurwerkverbod is. Birgitte: “We weten namelijk niet of het verbod juist gaat leiden tot meer illegaal vuurwerk. Wat meestal voor heftiger letsel zorgt.”  In een jaarlijkse survey vraagt VeiligheidNL mensen of ze vuurwerk gekocht hebben, welke preventieve maatregelen ze nemen (denk aan vuurwerkbrillen) en wat ze doen bij een vuurwerkverbod. Bij die laatste vraag antwoordt zo’n 25 tot 35 procent van de vuurwerkkopers toch naar illegaal vuurwerk te grijpen. “Maar of ze dat écht doen, moeten we nog zien”, zegt Birgitte. “Ik denk persoonlijk dat die verschuiving in de praktijk wel meevalt.” 

‘Natuurlijk experiment’

“Dit wordt een interessante jaarwisseling”, concludeert ze. “Een soort natuurlijk experiment. We gaan heel goed monitoren en onderzoeken welk letsel we dit jaar zien. Het is nu nog moeilijk te voorspellen hoe het vuurwerkverbod precies gaat uitpakken.” Ook Tjeerd erkent het risico dat het vuurwerkverbod illegaal vuurwerk in de hand werkt. Het voordeel, volgens de oogarts: een algemeen consumentenverbod is makkelijker te handhaven. “Iedere knal is nu illegaal, zelfs een rotje. Dus handhavers weten sneller waar ze moeten zijn.” “Nee, ik ben enorm blij dat het kabinet de knoop heeft doorgehakt. Zoveel sectoren zijn dit jaar platgelegd door corona. En zoveel operaties zijn uitgesteld. Dan kan het niet zo zijn dat er slachtoffers vallen die makkelijk voorkomen hadden kunnen worden.”  Voor het eerst in 23 jaar verwacht de oogarts een redelijke rustige jaarwisseling tegemoet te gaan. Normaal werkt zijn team tijdens oud en nieuw met een dubbele bezetting, nu met een reguliere. Dat komt goed uit, want vanwege corona is er momenteel veel uitval onder verplegend personeel. “Een rustige jaarwisseling lijkt me heerlijk.” 

Datum: 23 december
Bron: VeiligheidNL

Bijna twee derde van de Nederlandse bevolking steunt een totaal vuurwerkverbod. Toch is er een groep van tussen de half en een miljoen mensen die tijdens de komende jaarwisseling vuurwerk wil blijven afsteken. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research onder 1140 Nederlanders in opdracht van Binnenlands Bestuur.

Lees hier het volledige nieuwsbericht.

Bron: Binnenlands Bestuur
Datum: 14 december 2020

Hoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de belevenissen van oogarts Tjeerd de Faber, oogarts in het Oogziekenhuis Rotterdam.

Ondanks het extra geknal met vuurwerk de afgelopen weken na de afkondiging van het eenmalige vuurwerkverbod rond de aankomende jaarwisseling, zijn er in het Oogziekenhuis Rotterdam geen vuurwerkslachtoffers binnengekomen, vertelt oogarts Tjeerd de Faber. ‘De puberale reflex om op het verbod te reageren met vuurwerk vind ik nog wel begrijpelijk. Maar als maatschappelijk fenomeen vind ik het afkeurenswaardig. De mensen die dat doen tonen aan dat ze slechte verliezers zijn en de ware noodzaak van een vuurwerkverbod totaal niet willen inzien. Gelukkig heeft het nog tot weinig letsels geleid, en ook uit andere ziekenhuizen krijg ik de indruk dat het meevalt. Wat mij betreft wordt het carbidschieten ook verboden, want carbidschieten door leken, binnen de bebouwde kom en zonder toestemming van de burgemeester, is vragen om ongelukken.’

Meer weten? Lees hier het gehele artikel.

Bron: Medisch Contact

Datum: 17 december 2020

Geen vuurwerk vanwege corona. Allen het geknal van de melkbussen met carbid mag nog in sommige gemeenten. Is het voorbode van een permanent verbod? Al enkele jaren is er een groeiende roep om het zelf afsteken van vuurwerk voor eens en voor uit te bannen. Maakt de vuurwerktraditie plaats voor stilte?

Vuurwerk onder vuur

Sommige lange tradities liggen onder vuur. Zwarte Piet heeft het zwaar te verduren. Ook vuurwerk ontkomt niet aan forse discussies. Het geknal en geknetter staat, net als carbidschieten, op de Nederlandse erfgoedlijst, maar dat is geen garantie voor behoud.

Vorig jaar ging met oud en nieuw nog voor 69 miljoen euro de lucht in. Deze keer blijft het door corona zo goed als stil door een totaalverbod. Het oostelijke platteland kent nog wel geknal, want carbidschieten mag waarschijnlijk nog in meerdere gemeenten. Daarnaast zijn er altijd liefhebbers die illegaal vuurwerk afsteken: vorig jaar een op de vijf. Ze riskeren wel een boete van 100 euro en – nog veel erger – een strafblad. O ja, kindervuurwerk als sterretjes en knalerwten mogen nog wel.

Het kabinet vindt dat de ziekenhuizen die door covid-19 geweldig onder druk staan, moeten worden ontzien. Ze kunnen er niet ook nog eens vuurwerkslachtoffers bij hebben. Vorig jaar kregen huisartsenposten te maken met 900 letselgevallen. Daarnaast moesten 385 gewonden naar de spoed

eisende hulp van het ziekenhuis: 30 procent met oogletsel en 31 procent met brandwonden.

De vuurwerkbranche heeft een punt als ze roept dat er deze jaarwisseling veel minder letsel te verwachten is. Voor het eerst waren dit jaar rotjes, kanonslagen, Chinese matten, vuurpijlen en single shots verboden. Die veroorzaken veruit de meeste vuurwerkongevallen en leiden tot overlast. Met sierwerk is dat veel minder het geval.

Het gedeeltelijke verbod was een eerste succes voor groeperingen en politici die een eind willen maken aan de traditie. Een Vuurwerkmanifest voor een totaalverbod is al meer dan 650.000 keer ondertekend. Oogartsen en KNO-artsen zitten achter dit initiatief. Onverwacht komt er dit jaar het totaalverbod overheen. De manifestonderte kenaars hopen dat de stilte zo goed bevalt dat het totaalverbod blijft. Ze kunnen op flinke tegenstand rekenen van liefhebbers van het geknal en geschiet, die de traditie beslist niet willen loslaten. Zeker op het platteland hechten velen aan dit eeuwenoude, feestelijke gebruik.

Leo Groeneveld, vuurwerkdirecteur: “Na een rotjaar was Nederland toe aan iets feestelijks”.

“Onbegrijpelijk! Het is buitengewoon jammer dat Nederland met Oud en Nieuw geen vuurwerk mag afsteken. Mensen zijn in dit rotjaar toe aan iets feestelijks. De ellende even van je afzetten. Wat is er dan mooier dan het jaar afsluiten met vuurwerk?”, stelt Leo Groeneveld uit Lichtenvoorde, tot voor kort voorzitter van de overkoepeling van de vuurwerkbranche. Hij is directeur van Lesli Fire works, een bedrijf dat ongeveer 40 procent van de vuurwerkverkoop in Nederland in handen heeft.

Het besluit is volgens hem aangezwengeld door ‘fanatieke tegenstanders van vuurwerk en gebaseerd op onjuiste aannames en misbruik van cijfers. Er lag al een verbod op knalvuurwerk en pijlen. Ziekenopnames zijn dan niet te verwachten, hoogstens een paar keer eerste hulp en mogelijk een enkele opname in een oog- of brandwondenziekenhuis,

maar daar liggen geen corona-patiënten.’ Hij wil ook een misverstand uit de wereld helpen. Het verbod op knalvuurwerk en pijlen is gebeurd op aandrang van de vuurwerkbranche. “Jarenlang hebben we dat tevergeefs bij de overheid bepleit, want het is onveilig en een bedreiging voor het overige vuurwerk. Siervuurwerk is veilig. Het staat heel stabiel, je kunt er niet mee gooien en je steekt het maar één keer aan in plaats van twintig rotjes. De situatie verbetert echt. Hadden ze nou eerst het effect van het verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen afgewacht. Met een totaalverbod onthoud je de mensen een traditie die bijdraagt aan de sfeer van Oud en Nieuw. Hier in het oosten hoort carbidschieten er ook bij. Op het ministerie kreeg ik vaak te horen: wat is dat voor gekkigheid in het oosten? Het gebeurt veilig. Het is een mooie traditie, een houvast. Pak dat de mensen niet af.”

Oogarts Jan Keunen, Vuurwerkmanifest: “Binnen tien jaar afgeschaft”

“Als we tien jaar verder zijn, is het vuurwerk afsteken zoals we dat nu kennen afgeschaft,” schat oogarts Jan Keunen in. Hij is verbonden aan het Radboudumc- ziekenhuis in Nijmegen en een van de animators van het Landelijk Vuurwerkmanifest dat bij de politiek aandringt op stoppen met vuurwerk afsteken door Jan en alleman. “Met die traditie moeten we een andere weg in slaan. Er zijn andere goede oplossingen. Zoals in Australië bijvoorbeeld. Met professionele vuurwerkshows of een show met drones en laserstralen.”

In zijn eigen praktijk heeft hij drama’s gezien door oogletsel. “Vergeet niet dat de helft van de slachtoffers bestaat uit omstanders die argeloos aan de vuurwerkafstekers voorbij gaan en dat moeten bekopen met letsel. Het gaat ook om kinderen die niet beseffen hoe gevaarlijk het is. Pas als je 20 tot 25 jaar oud bent is

je brein in staat om gevaar goed in te schatten. Twee Nieuwjaarsnachten leveren meer oogletsel op dan bij vijf jaar oorlogsvoering door het Amerikaanse leger in Irak en Afghanistan”, zo zet hij zijn woorden kracht bij.

Het gaat niet alleen om letsel bij mensen, maar ook om dieren en het milieu (rook, resten en plastic, red.), betoogt Keunen. “Plattelandbewoners houden vaak veel dieren. Honden en katten horen drie tot vier keer zo sterk als mensen. Besef wat zo’n knal doet. We zijn er niet op uit om mensen bij de jaarwisseling het plezier te bederven en we weten dat vuurwerk een traditie is, maar als je ziet welke schade het aanricht, dan is dat op de huidige wijze niet te handhaven. Als iemand een andere oplossing dan verbieden heeft, graag, maar die oplossing heb ik nog niet gehoord.”

Jet Bakels, Kenniscentrum Erfgoed: “Bron van vreugde en saamhorigheid”

“Mensen vinden levend erfgoed, zoals vuurwerk en carbidschieten, heel belangrijk. Ze geven een gevoel van identiteit, saamhorigheid en verbondenheid. Het is een passie”, merkt Jet Bakels van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland op. Vuurwerk en carbid staan beide op de officiële lijst van immaterieel erfgoed, maar dat wil niet zeggen dat er niet aan getornd mag worden, is haar stelling. “Niets is minder waar. Erfgoed moet meebewegen met de tijd, omdat de samenleving altijd in verandering is. Er ontstaan nieuwe inzichten. Vanwege ongelukken en gebruik van illegaal vuurwerk wordt scherper en kritischer gekeken naar wat acceptabel is.” Daarbij benadrukt zij de rol van de overheid. “Gemeenten moeten erfgoed serieus nemen. Het is meer dan een avondje knallen. Het is een bron van vreugde en saamhorigheid.”

“Erfgoed hoeft niet te verdwijnen, maar kan zich ook aanpassen”, betoogt zij. “Dat gaat

bij het een gemakkelijker dan bij het andere en het kan ook veel emoties los maken. Belangrijk is om goed na te denken over de kernwaarde van het erfgoed en hoe dat in de huidige tijd bewaard kan blijven,” geeft Jet Bakels aan. Over deze aspecten heeft het Kenniscentrum in november een brochure uitgebracht, waarin vuurwerk, maar ook paasvuren, aan bod komen. Die brochure is te downloaden.

Als voorbeeld noemt zij het carbidschieten in Drenthe, waar de ludieke campagne ‘Wie is de BOCK?’ is ontstaan: de Bewust Oplettende Carbid Knaller. De carbidschieters hebben die samen met lokale overheden en medische hulpdiensten ontwikkeld. Veiligheid is het uitgangspunt. “Door bijvoorbeeld met plastic ballen te werken en niet met melkbusdeksels. En door het uitdelen van oordoppen als ‘oor behoedsmiddelen’ Een mooi voorbeeld voor andere regio’s.”

Datum: 3 december
Bron: Naober