Hoe lang mogen we zelf nog vuurwerk blijven afsteken?

Geschreven door Steve Oosterkamp

Oliebollen eten, het aftelmoment om twaalf uur en natuurlijk vuurwerk afsteken. Allemaal tradities die je ongetwijfeld doen denken aan de jaarwisseling. Toch is de traditie van het vuurwerk afsteken aan het veranderen: in steeds meer gemeenten mag het al helemaal niet meer.

Vuurwerkverbod op steeds meer plekken

Dit jaar hebben meer gemeenten besloten om een vuurwerkverbod in te voeren. In zestien gemeenten mag je deze jaarwisseling helemaal geen vuurwerk afsteken. Vorig jaar was dat nog zo in twaalf gemeenten. Daarnaast zijn er nog drie gemeenten die erover nadenken om dit verbod in te laten gaan vanaf de jaarwisseling van 2024 naar 2025.

Voor het eerst hebben Tilburg, Arnhem, Amersfoort en Eindhoven gekozen om vuurwerk helemaal te verbieden in hun hele gemeente. Op de meeste plekken waar het vuurwerkverbod geldt, worden grote vuurwerkshows georganiseerd. In Ede, Zwolle en Zutphen zijn ze van plan het vuurwerkverbod vanaf 2024/2025 ook in te voeren, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. 

Waarom kiezen gemeenten voor een vuurwerkverbod?

Gemeenten in Nederland kiezen voor een vuurwerkverbod om een paar belangrijke redenen. Eén daarvan is veiligheid. Vuurwerk kan gevaarlijk zijn en voor ongelukken zorgen. Het verbod helpt om verwondingen en schade te voorkomen. Ook gaat het om overlast. Vuurwerk maakt veel lawaai en kan problemen veroorzaken. Het verbod kan helpen om die hinder te verminderen en ervoor zorgen dat mensen en dieren minder last hebben.

Milieu is ook belangrijk. Vuurwerk zorgt voor vieze lucht en kan de natuur schaden. Minder vuurwerk gebruiken is beter voor de omgeving. Ten slotte is het handhaven van regels ook een reden. Een verbod maakt het makkelijker voor de autoriteiten om ervoor te zorgen dat iedereen zich aan de regels houdt. Dat kan helpen om de jaarwisseling beter te laten verlopen.

Het blijkt in alle gemeenten nog lastig om het vuurwerkverbod te handhaven. Veel mensen negeren het verbod en steken toch gewoon vuurwerk af.

Hoeveel vuurwerkslachtoffers vallen er elk jaar?

Tijdens de laatste jaarwisseling (2022/2023) raakten 1.253 mensen gewond door het afsteken van vuurwerk. Dat blijkt uit cijfers van Kenniscentrum Veiligheid NL. Dat zijn er véél meer dan in de jaren ervoor, maar dat komt doordat er bij de jaarwisselingen 20/21 en 21/22 coronamaatregelen waren. Het aantal gewonden was ongeveer even hoog als bij de jaarwisseling van 2019 naar 2020, de laatste voordat de coronapandemie ons land bereikte.

Tijd voor een landelijk verbod?

Nu steeds meer gemeenten kiezen voor een vuurwerkverbod, ontstaan in steeds meer regio’s verschillende regels. In de ene plaats is het verboden om vuurwerk af te steken, terwijl het een dorp verderop nog wel mag. Dat is voor veel mensen verwarrend. Is het tijd voor een landelijk vuurwerkverbod?

Als het aan oogarts Tjeerd de Faber ligt wel. Hij vindt het goed dat steeds meer gemeenten kiezen voor een vuurwerkverbod, maar het gaat naar zijn mening allemaal veel te langzaam. De Faber vindt dat er direct een algeheel landelijk verbod moet komen.

Volgens vuurwerkverkoper Emiel Willemsen gaat een landelijk vuurwerkverbod niet helpen om de jaarwisseling veiliger te laten verlopen. Hij denkt dat zo’n verbod zelfs averechts zal werken en dat veel mensen vuurwerk in het buitenland gaan kopen, als het bij ons verboden wordt. En wat mensen over de grens kopen, is volgens hem meestal gevaarlijker vuurwerk dan wat ze nu afsteken.

Oogarts De Faber benadrukt dat lang niet alle letsels ontstaan door illegaal vuurwerk uit het buitenland. Bij oogletsels wordt zelfs 70% veroorzaakt door legaal vuurwerk. Wel is het zo dat bij zwaar illegaal vuurwerk – per afgestoken stuk – het risico op letsel veruit het grootst is. Om te voorkomen dat mensen hun vuurwerk massaal in het buitenland gaan kopen, moeten er op Europees niveau afspraken gemaakt worden, vindt De Faber.

Als het aan Tjeerd de Faber ligt, zijn centrale vuurwerkshows de toekomst. In veel andere landen worden deze al jaren georganiseerd en daar zijn dan ook geen vuurwerkgewonden meer. Vuurwerkverkoper Willemsen denkt dat deze centrale vuurwerkshows niet dezelfde sfeer kunnen bieden als het zelf afsteken van vuurwerk. In Nederland zullen veel mensen die shows aan zich voorbij laten gaan, verwacht hij.

Oogarts De Faber is weinig hoopvol over de komende jaarwisseling.

Bron: DIT

Darum: 5 december 2023