Deze jaarwisseling hebben slechts 47 mensen oogletsel door vuurwerk opgelopen. Het verbod op het afsteken van consumentenvuurwerk heeft dan ook gezorgd voor 75% minder oogletsels door vuurwerk dan in vergelijking met vorig jaar. De stijgende lijn van oogletsels door vuurwerk is daarmee – in ieder geval voor één jaarwisseling – gestopt. De beroepsvereniging van oogartsen blijft dan ook achter haar standpunt staan dat consumentenvuurwerk te gevaarlijk is en verboden dient te worden. Deze jaarwisseling registreren de oogartsen – namens het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG), de beroepsvereniging van de Nederlandse oogartsen – voor de dertiende keer het totale aantal door vuurwerk veroorzaakte oogletsels.
“Dit was landelijk gezien de rustigste Oud en Nieuw in 13 jaar. Het bewijs dat een verbod op consumentenvuurwerk werkt, is geleverd. Vuurwerk in handen van de consument is te risicovol en wij blijven dan ook strijden voor een verbod op consumentenvuurwerk”, aldus Tjeerd de Faber, oogarts en vuurwerkwoordvoerder van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap.
Legaal vuurwerk te onveilig om afgestoken te worden door de burger
In 2009 hebben de Nederlandse oogartsen de motie aangenomen dat zij het afsteken van vuurwerk door consumenten te risicovol en onveilig vinden. Als alternatief geven de oogartsen het advies om openbare vuurwerkshows door de lokale gemeentelijke overheden, dorpsverenigingen en ondernemers te laten organiseren en afgestoken door vuurwerk-professionals. Gezien het duidelijke effect van het tijdelijke verbod op consumentenvuurwerk zijn alle oogartsen in Nederland van mening dat het gedogen van consumentenvuurwerk niet verantwoord is en dan ook verboden moet worden.
Bij de afgelopen jaarwisseling liepen veel minder omstanders oogletsel op door vuurwerk dan in afgelopen jaren. Dit jaar raakten zestien mensen gewond aan een of meer ogen, terwijl dit aantal veel hoger lag in het afgelopen decennium. Toen raakten gemiddeld 80 omstanders per jaar gewond aan een of meer ogen.
Dit blijkt uit een inventarisatie van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap. Het aandeel van omstanders was nog nooit zo laag: het daalde van 44 naar 34 procent. Tjeerd de Faber, oogarts van het Oogziekenhuis in Rotterdam en vuurwerkwoordvoerder van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap kan die terugval makkelijk uitleggen. “Je gaat met vrouw en kinderen niet zo snel op straat staan als iets illegaal wordt afgestoken.”
Carbid
Doordat er vanwege corona een vuurwerkverbod gold, raakten er sowieso minder mensen gewond. In totaal werden er 47 mensen met oogschade geregistreerd, tegen 182 mensen vorig jaar. De Faber voegt eraan toe dat van de 47 gewonden er veertien door carbidschieten kwamen. Want carbidschieten mocht op verschillende plekken wel doorgaan met Oud & Nieuw. “Normaal is dat zo’n 6 procent van de letsels, nu 30.”
Verbod werkt
“Voor ons is dit het bewijs dat een verbod op consumentenvuurwerk werkt”, zegt De Faber. “Vuurwerk in handen van de consument is te risicovol en we blijven dan ook strijden voor een verbod op consumentenvuurwerk.”
Onder druk van de oogartsen werd het in 2018 verplicht aansteeklonten en brillen mee te leveren. Het afgelopen jaar werden ook vuurpijlen en knalvuurwerk verboden door het kabinet. “Dat zou al pak ’em beet 50 procent hebben gescheeld, al heeft ook siervuurwerk de afgelopen jaarwisseling slachtoffers geëist”, stelt De Faber.
Hoop op verbod
In totaal raakten afgelopen jaarwisseling zeker 385 personen gewond, tegen 1300 een jaar eerder. Het ging daarbij voornamelijk om brandwonden veroorzaakt door knalvuurwerk. Negen op de tien slachtoffers waren man, vaak zo rond de 19 jaar oud.
75% minder oogletsels door vuurwerk in vergelijking met vorig jaar
Nijmegen, 17 februari 2021 – Deze jaarwisseling hebben slechts 47 mensen oogletsel door vuurwerk opgelopen. Het verbod op het afsteken van consumentenvuurwerk heeft dan ook gezorgd voor 75% minder oogletsels door vuurwerk dan in vergelijking met vorig jaar. De stijgende lijn van oogletsels door vuurwerk is daarmee – in ieder geval voor één jaarwisseling – gestopt. De beroepsvereniging van oogartsen blijft dan ook achter haar standpunt staan dat consumentenvuurwerk te gevaarlijk is en verboden dient te worden. Deze jaarwisseling registreren de oogartsen – namens het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG), de beroepsvereniging van de Nederlandse oogartsen – voor de dertiende keer het totale aantal door vuurwerk veroorzaakte oogletsels.
“Dit was landelijk gezien de rustigste Oud en Nieuw in 13 jaar. Het bewijs dat een verbod op consumentenvuurwerk werkt, is geleverd. Vuurwerk in handen van de consument is te risicovol en wij blijven dan ook strijden voor een verbod op consumentenvuurwerk”, aldus Tjeerd de Faber, oogarts en vuurwerkwoordvoerder van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap.
Overzicht oogletsels door vuurwerk*
Oogletsels
2008/ 2009
2009/ 2010
2010/ 2011
2011/ 2012
2012/ 2013
2013/ 2014
2014/ 2015
2015/ 2016
2016/ 2017
2017/2018
2018/ 2019
2019 / 2020
2020 / 2021
Patiënten
259
308
251
217
271
245
210
160
176
120
132
182
47
Zelfafstekers
109
148
126
108
158
147
98
95
95
72
76
102
31
Omstanders
150 (58%)
160 (52%)
125 (50%)
109 (50%)
113 (42%)
98 (40%)
112 (53%)
65 (41%)
81 (46%)
48 (40%)
56 (42%)
80 (44%)
16 (34%)
Aantal ogen
309
358
307
256
331
311
268
200
224
157
176
244
77
Niet blijvend letsel
203
242
190
151
227
213
171
127
144
98
111
170
55
Blijvend letsel
106 (34%)
116 (32%)
117 (38%)
105 (41%)
104 (31%)
98 (32%)
97 (36%)
73 (37%)
80 (36%)
59 (38%)
65 (37%)
74 (30%)
22 (32%)
Visusverlies
44
51
36
59
57
55
31
29
37
23
11
28
12
Blinde ogen
20
22
16
21
25
20
10
15
19
11
10
13
4
Verwijderd
14
9
7
9
8
10
6
1
5
5
2
5
2
Legaal vuurwerk te onveilig om afgestoken te worden door de burger
In 2009 hebben de Nederlandse oogartsen de motie aangenomen dat zij het afsteken van vuurwerk door consumenten te risicovol en onveilig vinden. Als alternatief geven de oogartsen het advies om openbare vuurwerkshows door de lokale gemeentelijke overheden, dorpsverenigingen en ondernemers te laten organiseren en afgestoken door vuurwerk-professionals. Gezien het duidelijke effect van het tijdelijke verbod op consumentenvuurwerk zijn alle oogartsen in Nederland van mening dat het gedogen van consumentenvuurwerk niet verantwoord is en dan ook verboden moet worden.
Vuurwerkmanifest
In 2014 zijn de oogartsen tevens gestart met het vuurwerkmanifest. Inmiddels hebben zich meer dan 650.000 particulieren en organisaties zich zowel bij de online petitie als bij Het Vuurwerkmanifest aangesloten. Het Vuurwerkmanifest kan nog steeds ondertekend worden en blijft online staan tot het consumentenvuurwerkverbod doorgevoerd is: www.vuurwerkmanifest.nl
* Cijfers tot 26 januari 2021. De definitieve cijfers van de 13e landelijke registratie worden tijdens het NOG-congres op 24 maart 2021 bekend gemaakt.
Amstelveen, 28 januari 2021 – Het Damprotest tegen institutioneel racisme georganiseerd door Caitlin Schaap, Naomie Pieter, Elvin Rigters, Mitchell Esajas en Jerry Afriyie heeft de Issue Award 2021 gewonnen. De Issue Award wordt sinds 2010 elk jaar uitgereikt aan de persoon of organisatie die het afgelopen jaar op een opvallende, effectieve manier een onderwerp maatschappelijk en politiek wist te agenderen.
Op 1 juni 2020 organiseerden Caitlin Schaap, Naomie Pieter, Elvin Rigters, Mitchell Esajas en Jerry Afriyie (KOZP) een Black Lives Matter NL protest op de Dam tegen institutioneel racisme in Nederland, in solidariteit met de Black Lives Matter beweging die in Amerika tot stand was gekomen.
Volgens de jury, onder leiding van Reint Jan Renes, maakt de wijze waarop de initiatiefnemers leiding gaven aan het gesprek, dat dit protest – met een opkomst van naar schatting 15.000 deelnemers – het afgelopen jaar uitgroeide tot de grootste agendasetter en issuemaker.
Foto: Desiré van den Berg
Renes: “Het viel de jury op dat naast massale acties, het protest ook leidde tot gesprekken en trainingen in maatschappelijke, politieke en bestuurlijke kringen. Daardoor is niet alleen het publieke debat in Nederland gestart, maar heeft het issue een opvallend snelle vertaling gekregen op meerdere niveaus van de samenleving. Het onderwerp werd op een scherpe en soms schurende wijze geagendeerd. Een stroom van ongemak, die al langer een weg zoekt, kreeg een bedding, met alle onzekerheid die hoort bij een onderwerp dat zo diep raakt aan gevoelens en ervaringen in het land. De jury kent de demonstratie Black Lives Matter Nederland daarom de Issue Award 2021 toe.”
Caitlin Schaap, een van de organisatoren van het Damprotest is erg blij met de Issue Award: “Deze award toekennen aan Black Lives Matter in Nederland is een mooie erkenning dat er ook in private sectoren meer aandacht gegeven mag worden aan institutioneel racisme. Het structureel uitsluiten van zwarte, inheemse, mensen van kleur en vrouwen werkt averechts voor innovatie van een bedrijf en daarmee ook de ontwikkeling van de samenleving. Ondanks structurele achterstelling is er beweging en verandering in gang gezet door creativiteit, intelligentie en doorzettingsvermogen van mensen uit zwarte gemeenschappen. Het begint bij de keus die je maakt om anti-racistisch te zijn en voor innovatie en ontwikkeling te kiezen. Met de Issue Award op de schoorsteenmantel maken we die stappen graag samen in 2021.”
Genomineerden
De andere twee genomineerden waren de petitie tegen het (consumenten) vuurwerkverbod, een initiatief van het Vuurwerkmanifest, en de communicatie aanpak van Diederik Gommers (voorzitter Nederlandse Vereniging voor Intensive Care en afdelingshoofd van het Erasmus Medisch Centrum).
Het Vuurwerkmanifest is in 2014 opgericht door oogartsen Tjeerd de Faber en Jan Keunen, oud-verpleegkundige Marjolijn Snouck-Hurgonje, jeugdarts Willemien Boland en communicatieadviseur Maaike van Zuilen met als doel in 2020 een verbod op consumentenvuurwerk te bereiken. Hun oproep ontwikkelde zich van een klemmend beroep tot omarming door politiek en bestuur.
Diederik Gommers toonde tijdens de coronacrisis het vermogen om opiniemakers, burgers en autoriteiten in begrijpelijke taal de feiten onder ogen te zien over de ic-capaciteit, de maatregelen en corona. Hij ging daarbij succesvol verder dan zijn initiële taak om de overheid te adviseren. Gommers kreeg ook een grote rol bij het duiden van actualiteit en bleef impactvol de dialoog aangaan.
Jury
De vakjury van de Issue Award bestaat uit voorzitter Reint Jan Renes (lector Hogeschool van Amsterdam), André Manning (directeur van Logeion, de beroepsorganisatie voor communicatieprofessionals), Guido Rijnja (adviseur communicatiebeleid Rijksvoorlichtingsdienst), Lecyca Curiel (generatie-Z expert), Maria van der Heijden (directeur-bestuurder MVO-Nederland), Mieke Ansems (directeur communicatie en marketing bij VNO-NCW en MKB-Nederland) en Rob de Lange (auteur en algemeen verslaggever bij het Financieel Dagblad).
Eerdere winnaars
Het afgelopen jaar ging de Issue Award naar Bart Kemp (Agractie Nederland) voor zijn organisatie van het boerenprotest van oktober 2019. In 2019 won Tim Hofman de Issue Award voor zijn initiatief tot een petitie voor een ruimer kinderpardon. Daarnaast kreeg Arjen Lubach een Oeuvre award met zijn programma “Zondag met Lubach” waarbij Lubach maatschappelijke issues belicht. In 2018 won onderwijsactiegroep PO in Actie de award voor de wijze van agenderen van werkdruk en salarisproblemen in het Primair Onderwijs, in 2017 ging de prijs naar Hugo Borst en Carin Gaemers voor het issue ‘Kwaliteit van ouderenzorg’. De Issue Award bestaat sinds 2010.
De Issue Award wordt elk jaar uitgereikt sinds 2010 aan een persoon of organisatie die erin geslaagd is om op een opvallende, effectieve manier een onderwerp op de maatschappelijke en politieke agenda te krijgen.
Om een issue op de kaart te zetten is immers visie, passie, lef, creativiteit, vastberadenheid, doortastend handelen en een kritische blik vereist. Met het uitreiken van deze prijs wil De Issuemakers laten zien dat veel mensen en organisaties vanuit een gedreven maatschappelijke betrokkenheid bezig zijn om relevante maatschappelijke issues onder de aandacht te brengen en dat zij daarin zeer succesvol kunnen zijn. De prijs wordt traditiegetrouw jaarlijks in januari uitgereikt om dergelijke succesvolle initiatieven zichtbaar te maken, te belonen en te stimuleren.
In januari 2020 ondertekenden honderdduizenden mensen de petitie voor een verbod op consumentenvuurwerk. Daar willen we jullie erg voor bedanken!
De prijsuitreiking
De winnaar van de Issue Award wordt 28 januari bekendgemaakt tijdens de online Issuelezing ‘Tussen waarheid en waanzin‘ door rechtshistoricus en mediacriticus Madeleijn van den Nieuwenhuizen – ook wel bekend onder de naam Zeikschrift.
Vorige jaren
Het afgelopen jaar ging de Issue Award naar Bart Kemp (Agractie Nederland) voor zijn organisatie van het boerenprotest van oktober 2019. In 2019 won Tim Hofman de Issue Award voor zijn initiatief tot een petitie voor een ruimer kinderpardon. Daarnaast kreeg Arjen Lubach een Oeuvre Award met zijn programma “Zondag met Lubach” waarbij Lubach maatschappelijke issues belicht.
Wil jij ook zien wie dit jaar de gelukkige wordt? Wees er dan bij! Meld je aan via Logeion.
